ประวัติความเป็นมา
มีตำนานเล่ากันมาในอดีตมีควายหรือกระบือตัวหนึ่ง ลักษณะลำตัวมีสีทองทั้งตัว ชาวบ้านจึงเรียกขานกันว่า “ควายคำ” หมายถึง ควายทองคำ ซึ่งควายตัวนี้อาศัยอยู่ที่วัดดอยคำ มักจะลงมาเล่นน้ำที่หนองน้ำในคืนวันเพ็ญเป็นประจำ ซึ่งบริเวณดังกล่าวเป็นพระวิหารของวัดโพธิพิชิต (วัดหนองควาย) ชาวบ้านจึงเรียกหนองน้ำนี้ว่า “หนองควายคำ” และใช้ชื่อนี้เรียกเป็นชื่อหมู่บ้าน ต่อมาจึงเพี้ยนไปเป็น “บ้านหนองควาย” และใช้เป็นชื่อตำบลจวบจนปัจจุบัน
สภาพทั่วไป
ที่ตั้ง เทศบาลตำบลหนองควาย ตั้งอยู่ห่างจากอำเภอหางดง ประมาณ 7 กิโลเมตร
เนื้อที่
มีเนื้อที่รวมทั้งสิ้น 17.40 ตารางกิโลเมตร(7,325 ไร่)
มีอาณาเขตติดต่อกับตำบลใกล้เคียงดังนี้
- ทิศเหนือ จรดตำบลแม่เหียะ อำเภอเมืองเชียงใหม่
- ทิศใต้ จรดตำบลบ้านแหวน และตำบลน้ำแพร่ อำเภอหางดง
- ทิศตะวันออก จรดตำบลสันผักหวาน อำเภอหางดง
- ทิศตะวันตก จรดตำบลบ้านปง อำเภอหางดง
ภูมิประเทศ มีรูปร่างแบบแนวยาว บริเวณกว้างจากทางทิศตะวันตกไปทางทิศตะวันออก เป็นที่ราบลุ่มเหมาะสำหรับการเพาะปลูก มีทางหลวงจัดหวัดหมายเลข 108 (สายเชียงใหม่ – ฮอด) ตัดผ่านเขตตำบลทางด้านตะวันออกของตำบล และมีทาหงลวงจงหวัดหมายเลข 1269 (สายหางดง-สะเมิง) ตัดผ่านชุมชนต่าง ๆ จากทิศตะวันออกไปทิศตะวันตกของตำบลหนองควาย เดิมเป็นพื้นที่นาส่วนใหญ่ ปัจจุบันบางส่วนได้แปรสภาพเป็นของนายทุน กลายเป็นหมู่บ้านจัดสรร และมีสภาพเป็นสังคมเมืองมากขึ้น
จำนวนหมู่บ้าน ต.หนองควาย มีทั้งหมด 12 หมู่บ้าน
- หมู่ที่ 1 บ้านตองกาย
- หมู่ที่ 2 บ้านฟ่อน
- หมู่ที่ 3 บ้านไร่-กองขิง
- หมู่ที่ 4 บ้านต้นเกว๋น
- หมู่ที่ 5 บ้านหนองควาย
- หมู่ที่ 6 บ้านร้อยจันทร์
- หมู่ที่ 7 บ้านเหมืองกุง
- หมู่ที่ 8 บ้านขุนเส
- หมู่ที่ 9 บ้านสันทราย
- หมู่ที่ 10 บ้านนาบุก
- หมู่ที่ 11 บ้านสันป่าสัก
- หมู่ที่ 12 บ้านตองกายเหนือ
จำนวนหมู่บ้าน มีทั้งหมด 12 หมู่บ้านมีจำนวนครัวเรือนทั้งสิ้น 7,748 ครัวเรือน โดยแยกเป็นครัวเรือนแต่ละหมู่บ้านได้ดังนี้
หมู่ที่ | จำนวนครัวเรือน | ชาย | หญิง | รวมประชากร |
---|---|---|---|---|
1. บ้านตองกาย | 759 | 483 | 571 | 1,054 |
2. บ้านฟ่อน | 319 | 364 | 399 | 763 |
3. บ้านไร่-กองขิง | 802 | 564 | 774 | 1,338 |
4. บ้านต้นเกว๋น | 600 | 451 | 556 | 1,007 |
5. บ้านหนองควาย | 600 | 488 | 493 | 981 |
6. บ้านร้อยจันทร์ | 423 | 322 | 316 | 638 |
7. บ้านเหมืองกุง | 1,285 | 821 | 878 | 1,699 |
8. บ้านขุนเส | 279 | 228 | 240 | 468 |
9. บ้านสันทราย | 379 | 316 | 351 | 667 |
10. บ้านนาบุก | 424 | 263 | 299 | 562 |
11. บ้านสันป่าสัก | 226 | 222 | 265 | 487 |
12. บ้านตองกายเหนือ | 2,320 | 676 | 763 | 1,439 |
รวม | 8,416 | 5,198 | 5,905 | 11,103 |