ประวัติความเป็นมา
มีตำนานเล่ากันมาในอดีตมีควายหรือกระบือตัวหนึ่ง ลักษณะลำตัวมีสีทองทั้งตัว ชาวบ้านจึงเรียกขานกันว่า “ควายคำ” หมายถึง ควายทองคำ ซึ่งควายตัวนี้อาศัยอยู่ที่วัดดอยคำ มักจะลงมาเล่นน้ำที่หนองน้ำในคืนวันเพ็ญเป็นประจำ ซึ่งบริเวณดังกล่าวเป็นพระวิหารของวัดโพธิพิชิต (วัดหนองควาย) ชาวบ้านจึงเรียกหนองน้ำนี้ว่า “หนองควายคำ” และใช้ชื่อนี้เรียกเป็นชื่อหมู่บ้าน ต่อมาจึงเพี้ยนไปเป็น “บ้านหนองควาย” และใช้เป็นชื่อตำบลจวบจนปัจจุบัน
สภาพทั่วไป
ที่ตั้ง เทศบาลตำบลหนองควาย ตั้งอยู่ห่างจากอำเภอหางดง ประมาณ 7 กิโลเมตร
เนื้อที่
มีเนื้อที่รวมทั้งสิ้น 17.40 ตารางกิโลเมตร(7,325 ไร่)
มีอาณาเขตติดต่อกับตำบลใกล้เคียงดังนี้
- ทิศเหนือ จรดตำบลแม่เหียะ อำเภอเมืองเชียงใหม่
- ทิศใต้ จรดตำบลบ้านแหวน และตำบลน้ำแพร่ อำเภอหางดง
- ทิศตะวันออก จรดตำบลสันผักหวาน อำเภอหางดง
- ทิศตะวันตก จรดตำบลบ้านปง อำเภอหางดง
ภูมิประเทศ มีรูปร่างแบบแนวยาว บริเวณกว้างจากทางทิศตะวันตกไปทางทิศตะวันออก เป็นที่ราบลุ่มเหมาะสำหรับการเพาะปลูก มีทางหลวงจัดหวัดหมายเลข 108 (สายเชียงใหม่ – ฮอด) ตัดผ่านเขตตำบลทางด้านตะวันออกของตำบล และมีทาหงลวงจงหวัดหมายเลข 1269 (สายหางดง-สะเมิง) ตัดผ่านชุมชนต่าง ๆ จากทิศตะวันออกไปทิศตะวันตกของตำบลหนองควาย เดิมเป็นพื้นที่นาส่วนใหญ่ ปัจจุบันบางส่วนได้แปรสภาพเป็นของนายทุน กลายเป็นหมู่บ้านจัดสรร และมีสภาพเป็นสังคมเมืองมากขึ้น
จำนวนหมู่บ้าน ต.หนองควาย มีทั้งหมด 12 หมู่บ้าน
- หมู่ที่ 1 บ้านตองกาย
- หมู่ที่ 2 บ้านฟ่อน
- หมู่ที่ 3 บ้านไร่-กองขิง
- หมู่ที่ 4 บ้านต้นเกว๋น
- หมู่ที่ 5 บ้านหนองควาย
- หมู่ที่ 6 บ้านร้อยจันทร์
- หมู่ที่ 7 บ้านเหมืองกุง
- หมู่ที่ 8 บ้านขุนเส
- หมู่ที่ 9 บ้านสันทราย
- หมู่ที่ 10 บ้านนาบุก
- หมู่ที่ 11 บ้านสันป่าสัก
- หมู่ที่ 12 บ้านตองกายเหนือ
จำนวนหมู่บ้าน มีทั้งหมด 12 หมู่บ้านมีจำนวนครัวเรือนทั้งสิ้น 7,748 ครัวเรือน โดยแยกเป็นครัวเรือนแต่ละหมู่บ้านได้ดังนี้
หมู่ที่ | จำนวนครัวเรือน | ชาย | หญิง | รวมประชากร |
---|---|---|---|---|
1. บ้านตองกาย | 788 | 472 | 576 | 1,048 |
2. บ้านฟ่อน | 332 | 346 | 383 | 729 |
3. บ้านไร่-กองขิง | 848 | 609 | 789 | 1,398 |
4. บ้านต้นเกว๋น | 622 | 448 | 530 | 978 |
5. บ้านหนองควาย | 640 | 485 | 524 | 1,009 |
6. บ้านร้อยจันทร์ | 467 | 312 | 324 | 636 |
7. บ้านเหมืองกุง | 1,389 | 860 | 955 | 1,815 |
8. บ้านขุนเส | 291 | 218 | 232 | 450 |
9. บ้านสันทราย | 421 | 300 | 338 | 638 |
10. บ้านนาบุก | 530 | 340 | 397 | 737 |
11. บ้านสันป่าสัก | 245 | 215 | 247 | 462 |
12. บ้านตองกายเหนือ | 2,375 | 670 | 769 | 1,439 |
รวม | 8,947 | 5,275 | 6,064 | 11,339 |
ข้อมูล ณ เดือนสิงหาคม 2567